Su, yaşam kaynağının en temel unsurlarından biridir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de nüfus artışına paralel olarak su ihtiyacı artmaktadır. Önemli su kaynakları olan nehir sistemleri, havzalarla birlikte kentsel ve kırsal ekosistemlerin düzenlenmesinde aktif rol oynamaktadır. Ancak nehirler ve havzalar, hızlı ve plansız şekilde ilerleyen sanayileşme ve tarım uygulamaları nedeniyle insan kaynaklı baskıya maruz kalmaktadır. Bütün bu baskılar nehirlerin hidrolojisinde, ekolojisinde ve su kalitesinde değişikliklere neden olmaktadır.
Hidromorfoloji, akarsu, göl, deniz veya diğer su kütlelerinin hareketi ve etkisi altında meydana gelen yeryüzü şekillerini ve bu süreçlerin incelenmesini kapsayan bilim dalıdır. Bu disiplin, su akışı, erozyon, sediment taşınımı, akarsu şekilleri, kıyı morfolojisi gibi su ile ilişkili süreçlerin etkileşimini ve doğal değişimlerini anlamayı amaçlar.
Hidromorfoloji, su kaynaklarının yönetimi, çevresel sürdürülebilirlik, sel ve taşkın yönetimi gibi alanlarda da önemli bilgiler sağlar. Ayrıca, su ekosistemlerinin sağlığının değerlendirilmesi, kıyı bölgelerinin evrimi ve suyla ilişkili diğer birçok konuda araştırmalar yapmak için kullanılır. Hidromorfoloji, suyun doğal süreçlerini anlayarak insan ve çevre arasındaki etkileşimi anlamak için önemli bir araçtır.
Hidromorfolojik izleme, su sistemlerinin ve akarsu havzalarının doğal süreçlerini ve morfolojik değişikliklerini incelemeyi sağlayan önemli bir araştırma, su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi, su ekosistemlerinin korunması ve sel gibi olayların önlenmesi için önemli bir araştırma ve değerlendirme aracıdır. Bu izlemenin önemi şunlardır:
- Doğal Süreçleri Anlama,
- Etkin Su Kaynakları Yönetimi,
- Su Kalitesi ve Ekosistem Sağlığının Değerlendirilmesi,
- Sel ve Taşkın Olaylarının Tahmin ve Önlenmesi,
- Altyapı Planlaması ve Uygunluk,
Alka Laboratuvarları, mevzuat kapsamında hidromorfolojik izlemeler gerçekleştirmektedir. Coğrafi bilgi sistemi (CBS) veri analizleri akabinde gelen saha gözlemleri ve debi ölçümleri neticesinde tesislerin etki alanları içerisinde bulunan akarsu, göl, deniz gibi tüm alıcı ortamlarda yukarıda belirtilen konuları kapsayacak şekilde çalışmalar yapmaktadır.
Alka Laboratuvarları, sanayi tesislerinin etki alanlarında yer alan su kütlelerinin doğal süreçlerini ve morfolojik değişikliklerini izleme ve incelemesini gerçekleştirmektedir. Sanayi kaynaklı veya dış etkenlerden kaynaklı değişimleri tespit ederek nihai hidromorfolojik durum ortaya konulmaktadır. Alınması gereken önlemler ve iyileştirici faaliyetler, bölgeye özgü olacak şekilde uzman ve tecrübeli çalışanlarımızca belirlenmektedir.
Alka Laboratuvarları, kurum ve kuruluşlardan aldığı yetki belgeleri ile hidromorfolojik izleme, Coğrafi bilgi sistemi (CBS) veri analizleri, skorlama, raporlandırma ve değerlendirme çalışmalarını sürdürmektedir.
Alka Laboratuvarları, ülkemizde kısıtlı bulunan su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir yönetimi için ilgili kurumlar tarafından yürütülen havza su kalitesi izleme projelerinde almış olduğu eğitimler ve proje boyunca başarıyla tamamlamış olduğu çalışmalardan edindiği tecrübeler ile hidromorfolojik izleme, değerlendirme konusunda faaliyetlerini yürütmektedir.
Hidromorfolojik İzleme ve Debi kapsamında yapılan çalışmalar;
Debi ve Enkesit Ölçümleri
Sığ sularda elektromanyetik muline ile debi ölçümleri
Derin sularda Akustik Doppler ile debi ölçümleri
Sahada Hidromorfolojik İzleme
- Morfolojik Değerlendirme
Nehir Yatak Yapısı
Nehir Tabanı Yapay Malzeme Miktarı
Nehir Yatağında Oluşan Erozyon ve Birikim Hareketleri
Balık ve Sediment Geçişine İzin Vermeyen Yapılar
Nehir Kıyı Setindeki Yapay Malzeme Miktarı
Nehir Etrafındaki Arazi Kullanım Durumu
Taşkın Yatağı Modifikasyon Durumu
- Hidrolojik Değerlendirme
Nehir Yatağındaki Yapay Yapıların Etkisi
Ortalama Su Derinliği
- Habitat Kalitesi Değerlendirme
Substrat Dağılımı
Nehir Kıyı Kenar Bölgesi Bitki Kaplaması
Nehir Kıyı Kenar Bölgesi Bitki Örtüsü Heterojenliği
Nehir Ortalama Su Derinliği
Akış Kompozisyonu
Hız/Derinlik Rejim Tipi
Nehir Yatağındaki Ağaç Kalıntı Durumu
CBS Çalışmaları
- Morfolojik Değerlendirme
Kuşbakışı Görünümdeki Modifikasyon Durumu
Nehir Yatağı Kesiti (En Kesit & Boylamsal Kesit)
Nehir Tabanı Yapay Malzeme
Erozyon ve Birikim
Balık ve Sediment Geçişini engelleyen yapılar
Kıyı Seti Sahil Modifikasyon
Nehir-Göl Kıyı Kenar Bölgesindeki Arazi Kullanım Durumu
Nehir-Göl’e Yakın Bölgedeki Arazi Kullanım Durumu
Göl içi Faaliyetler
- Hidrolojik Değerlendirme
Yüzey Alan Değişimi
Gölü Besleyen Nehirde Bulunan Baraj Göletlerini Drenaj Alanları
Büyük Bariyer Akış Rejimine Etkisi
Doğal Göl Çıkışındaki Regülatör Mevcudiyeti
Hidroelektrik Santrallerin Neden Olduğu Akış Dalgalanma Etkisi
Nehrin Yeraltı Suyu Kütlesi ile Bağlantısı ve Etkileşimi
- Habitat Çeşitliliği Değerlendirme
Nehir Etrafındaki Ormanlık Alan
Skorlama Çalışmaları
|
